Gəzməli-görməli yerlər – Kos adası
1. Roma Evi (Casa Romana)
Memarlıq cəhətdən Pompey həmnövlərinə bənzəyən Roma Evi, (Casa Romana) 2-ci əsrdə inşa edilmişdir. Helenistik dövrdən qalma bir evin xarabalıqları üzərində yüksələn binanın 36 otağı, gün işığından ən yaxşı şəkildə istifadə etmələri üçün 3 iç həyətin ətrafına yerləşdirilmişdir. Hər biri bulaq bəzədilmiş olan bu ovlardan ilki Asklepius heykəli, digər iki-yidirsə yer mozaikaları ilə zənginləşdirilmişdir. Evdə aparılan arxeoloji işlər nəticəsində yerləşən bütün heykəl və mozaikaları Kos Arxeologiya Muzeyin görə bilərsiniz. Evdəki səfərinizi bitirdikdən sonra, yaxınındakı Odeon ziyarət etməyinizi tövsiyə edirəm.
2. Kefalos Plajı
Kos Şəhərinin 40 kilometr qərbində yer alan Kefalos Çimərliyi (Kefalos Beach), digər çimərliklərə nisbətən daha soyuq olan suyu sayəsində yayın isti günlərində sərinlənə bilərsiniz. Quruluşu səbəbiylə uşaqlı ailələrin və su idman növləri ilə məşğul olanların gərgin marağını çəkən çimərliyin sahilində qonaqlarına təzə dəniz məhsullarından hazırlanmış, ləzzətli yeməklər təqdim edən restoranlar var. Yaxınlığında memarlıq baxımından olduqca gözəl olan Agios Nikolaosun yerləşdiyi çimərliyə iyul və avqust aylarında getsəniz, keçirilən festivallara iştirakçısı ola bilərsiniz.
3. Platani
Limanın 3 kilometr uzaqlığındakı Platani, Kos Adası görüləcək yerlər siyahınıza əlavə edə biləcəyiniz bir digər yaşayışdır. Yaxın zamana qədər rəsmi adı Gərmə olan kənd, 19-ci və 20-ci əsrdəki köçlərdən sonra adada qalan Türk əhalinin böyük əksəriyyətinə ev sahibliyi edir. Bu xüsusiyyətindən dolayı namizədinin yeganə Türk kəndi kimi anılan yaşayışda səfər edə strukturların başında, hazırda daha istifadədə olan məscidi və Pravoslav kilsəsi gəlir. Kəndin içərisində xidmət verən 3 restoranın menyuları, bizim mətbəx mədəniyyətimizə aid yeməklərlə doludur. Kənddə dadına baxa misilsiz ləzzət ev tikintisi pomidor mürəbbəsi və badamlı şokolad.
4. Tigaki Plajı
10 kilometr uzunluğundakı Tigaki Çimərliyini (Tigaki Beach) ağappaq sahili və rənginə turkuaz çalan, tərtəmiz dənizi üçün seçim edə bilərsiniz. Limanın 10 kilometr şimalında yerləşən çimərlik, su idman növləri üçün əlverişli quruluşdadır. Yerli xalqın dəniz girmək üçün ən çox üstünlük verdiyi məkanlardan biri olan çimərliyin şimalında əvvəl nudist, daha da irəli homoseksual bölgələri yer alır. Ətrafı olduqca yaşıl olan Tigakinin yaxınlığında Alikes Duz Gölü yerləşir.
5. Asklepion
Yunan mifologiyasında dərman və şəfa tövbəsi olduğuna inanan Asklepius’a həsr olunmuş Asklepion miladdan əvvəl 357-ci ildə inşa edilmişdir. Antik dövrlərə işıq tutduğu üçün Kos Adası gəziləcək yerlər siyahısından əlavə edə quruluş kompleksində spa, hamam, təhsil sahələri və kitabxana kimi hissələr varmış. Tibbin qurucusu sayılan Hipokratın təhsil verdiyi sahə üzərinə qurulan antik şəhər, 1902-ci ildə Alman arxeoloq Herzog’un başında olduğu qazıntı işləri nəticəsində kəşf edilmiş. Bu gün şəhərin terras seqmentlərində binaların qalıqlarını görürsünüz.
6. Hippokrat ağacı
Siyahının irəliləyən hissələrində sizlərə tanış edəcək Qazi Həsən Paşa Məscidinin də olduğu Çinar Meydanında iştirak edən günümüzdəki Hipokrat Ağacı’nın (Tree of Hippocrates) edilən testlərlə 500 yaşında olduğu təsbit edilmiş. Ancaq bu ağac 2400 il bundan əvvəl eyni yerdə olan çinar ağacının nəslindən gəldi. Osmanlı Qubernatoru Qazi Həsən Paşa tərəfindən qorunan ağacın yanında tikilmiş fəvvarəni görə bilərsiniz.
7. Knight qalası
Orijinal adını adada geniş şəkildə olan sitrus meyvələri ağaclarından edən Cəngavərlər Qalası (Neratzia Castle), 14. əsrin sonlarında qarşısındakı Bodrum Qalası ilə birlikdə dəniz yolunu müdafiə üçün Məbəd Cəngavərləri tərəfindən inşa etdirilmiş. Kos qalası olaraq da bilinən hərbi quruluş daxili və xarici iki hissədən ibarətdir. XVI əsrdən etibarən, Osmanlı İmperiyası keçdikdən sonra 1816-cı ildə meydana gələn partlamanın səbəbi ilə əlavə binalar inşa edildi və istifadə edilə bilməz hala gəldi. İtalyan işğalı zamanı və içəri bərpa edilən kənarlardan bərpa edilən qala dənizin nadir görünüşünü təqdim edir.
8. Zia
Adanın mərkəzindən cənub-şərq istiqamətində 16 kilometr qədər getdiyinizdə qarşınıza çıxacaq Zia (İşıq Köyü), Dikeos dağının orta yamaclarına qurulmuş. Günbatımının təqdim etdiyi bənzərsiz gözəlliyə sahib mənzərəsiylə səslənilən kəndin əsas yolu zeytunyağı sabunu, yun terlik, bağ emal kimi əl istehsalı məhsulların, dənizdən çıxarılan süngərlərin satıldığı tezgâhlarla dolu. Girişində, kafe və meyxananın aktiv olduğu kənddə dadlı yemək ola bilərsiniz, ölkənin sahilləri baxımından müşayiət olunur.
9. Defterdar Məscidi
Kos Adası gəziləcək yerlər siyahısında sizlərə görmənizi tövsiyə edəcəyəm ilk Osmanlı dövrü quruluşu, defterdar Məscidi (defterdar Mosque). Platani Kəndindəki türdeşiyle birlikdə ibadətə açıq vəziyyətdəki iki məsciddən biri olan dini quruluş, 1724-ci ildə defterdar İbrahim Əfəndi tərəfindən etdirilmişdir. Iki mərtəbəli tarixi quruluşun ilk qatı dükanlara, ikinci katiysa ibadətə ayrılmış. Pəncərənizin görünüşünü bitirdikdən sonra, yanında olan 8 küncli fəvvarəni də ziyarət edə bilərsiniz.
10. Agora
Qazıntı işlərində kəşf edilən qiymətli tapıntılar yaxınlığında Arxeologiya Muzeyində sərgilənən Agora’nın MÖ 4. və 3. əsrlərdə inşa edildiyi düşünülür. Kos qalasının cənubunda yerləşən qədim bazar əvəzinə inzibati bina və əsas məbəd; sonra mağazalar, evlər, hamamlar, kiçik ölçülü məbədlər tikilib. Panoramik mənzərəyə sahib tarixi sahədə Afrodita və Herakl məbədlərinin və 5. əsr xristian bazilikasının qalıqlarını görə bilərsiniz. Bölgəni tərk etdikdən sonra yaxınlıqdakı Barlar küçəsinə gedin və əylənin.
11. Qazi Hasan Paşa Məscidi
Əlcəzair valiliyi etdiyi dövrdə ticarət gəmilərini qoruma qarşılığında ABŞ Parlamentinin vergiyə bağlayan Qazi Həsən Paşa tərəfindən 1786-ci ildə inşa etdirilən Qazi Həsən Paşa Məscidi, daha əvvəl ifadə etdiyim kimi Hipokrat Ağacı’nın da olduğu Çinar Meydanında iştirak edir. Bizans dövründən qalma Aya Yorgi Kilsəsinin qalıqları üzərində inşa edildiyi düşünülən Qazi Həsən Paşa Məscidi, döyüşlərdə zərər görməsi səbəbiylə xarab vəziyyətdə; lakin mermer oyma ən gözəl nümunələri hələ onların əzəmətini saxlayır. Yapı altındaki mağazalar bugün suvenir satışı üçün istifadə olunur.
12. Kardamena
Keçmişdə öz halında bir balıqçı qəsəbəsi olan Kardamena, kilometrlərlə uzunluğundakı çimərliklərinə turistlərin sıx maraq göstərməsiylə məşhur bir tətil bölgəsi halına gəlmişdir. Dümağ kumsalıyla ün qazanmış Paradise Plajı’nın da olduğu məskunlaşma bölgəsi, adanın mərkəzinin 29 kilometr cənub-qərbində iştirak edir. Yemək, içməli və əyləncəli baxımdan zəngin olan qəsəbə də ziyarət edə biləcəyiniz bir çox tarixi binaya malikdir. Səyyahın bütün zövqlərindən başqa, kənd hər yayda mədəni baxımdan çox gərgin bir məzmunlu bir festival təşkil edir.
13. Arxeoloji muzey
Kos arxeoloji muzeyi Eleftherias meydanında yerləşən Defterdar məscidinin yanında, Neo-Klassik stil İtaliyanın işğalı dövründə tikilmişdir. Kosiyanın keçmişini də əhatə edən tarixi haqqında ətraflı məlumatı olan Kosiste gündəlik əşyalarını, qiymətli materiallarını, heykəltəraşlıqlarını və mozaikalarını nəzərdən keçirə bilərsiniz. Yalnızca Agoranın keçmiş muzeyində digər adalardan tarixi əsərlər də sərgilənir.
14. Tarixi Hipokrat xəstəxanası
Tarixi Hippokrat Xəstəxanasının qalıqları, burada fəaliyyət göstərdiyi fəaliyyətə görə yenilikçi müalicə metodları, Platani Köyündən bir qədər əvvəl qədim Asklepionun ilk təpəsində tətbiq olunur. Bir ilahi olan sağlamlıq təsisi də dini məqsədlər üçün istifadə edilmişdi, çünki həkimlər eyni zamanda kahinlərdir. Binaların yanında dərhal məktəb və hamam kimi istifadə edilən binaların qalıqlarını da görə bilərsiniz.
