“Odlar yurdu”, təbiət və gözəllik məkanı – yerli sakinlər və qonaqlar oranı belə vəsf edir. Asiyanın qərbində, Avropanın şərqində, Cənubi Qafqaz regionunda yerləşən Azərbaycan qonaqların, turistlərin diqqətini öz infrastrukturu, gözəl memarlıq üslubunda tikilmiş binaları, görməli yerləri, gözəl təbiət mənzərələrilə çəkir.
İnsanın Azərbaycanda öz gözlərilə gördükləri coğrafi xəritədə gördüklərindən, onunla bağlı informasiya mənbələrindən aldığı məlumatlardan fərqlidir. Doğrudur, bu məlumatlarda da ölkənin ən qədim insan məskənlərindən olduğunu deyilir. Amma bunu şəkillərdə, videolarda görmək başqa, qədim həyatı, bəşəriyyət tarixinin 6000 il əvvəlki vəziyyətini əks etdirən qayalara real olaraq toxunmaq başqa…
Biz təbiətin, tarixin bəxşi olan Azərbaycana baş çəkdik. Dünyadakı bütün palçıq vulkanlarının yarısı burada yerləşir. Onlar əslində, yerin bətnindən xəbər verir. Bir sözlə, səfərimiz Yerin təkinin, tarixin dərinliyinin sirlərilə dolu Azərbaycana idi.
İlkin çıxış
Mübahisəsiz demək olar ki, Azərbaycan hələ söylənilməmiş hekayələrlə doludur. Bu ölkəni fərqləndirən əsas cəhət orada Şərq əsrarəngizliyilə Avropa gözəlliyinin bir arada olmasıdır. O, min illər boyunca müxtəlif mədəniyyətlərin kəsişdiyi yer olub, dünyanın müxtəlif tərəflərindən gələn müsafirləri salamlayıb. Odur ki, Azərbaycan mədəniyyəti həm də bu müsafirlərin hekayələrindən toxunub. Bununla yanaşı, coğrafi mövqeyinə görə, onun tarixi dayanmadan yenilənir.
Paytaxt Bakıya səfərimiz fevralın 24-də Azərbaycan Turizm Şurasının dəvətilə baş tutub. Beynəlxalq Kral Əbdüləziz Aeroportundan erkən çıxıb Əbu-Dabiyə, oradan da günorta saat 3-də Bakıya çatdıq. Səfər ərzində Ciddə, ər-Riyad, BƏƏ-nin Dubay şəhərlərində olduq.
Viza rəsmiləşdirilməsini bitirdikdən sonra aeroportdan otelə gedərkən diqqətimi gözəl mənzərələr, geniş küçələr çəkdi. Açığı, buranı dar küçələri olan şəhər kimi təsəvvür edirdim. Sən demə, Bakı müasir və heyrətamiz şəhərdir. Burada gözəl memarlıq üslubunda tikilmiş binaların sayı-hesabı yoxdur.
Paytaxt Bakıda dənizkənarı bulvara yaxın oteldə qaldıq. Səfərin ilk heç bir gəzinti və s. nəzərdə tutulmamışdı.
Qədim şəhər (İçərişəhər)
Səfərimizin ikinci gününü paytaxt Bakıda gəzinti ilə başladı. Səhər tezdən geniş qala qapısından keçərək, Qədim şəhərə daxil olduq. Bu, Azərbaycan paytaxtının ən qədim hissəsidir və tarixi məkan sayılır. Gəzişərək, buranın qədim tarixilə tanış olduq. Qədim şəhər insanı tarixlə tanışlığa təşviq edir.
Azərbaycanda çay içmək mərasiminin qədim ənənəvi kökləri var. Bu mərasim Azərbaycan mədəniyyətində çox mühüm yer tutur. Məqsəd sanki xoş ortam yaratmaqdır. Ənənəyə görə, hər gələn qonağa – hətta səfər 5 dəqiqəlik olsa belə – çay verilir.
Burada yerli və dünya mətbəxinin təqdim edildiyi restoranlar da çoxdur. Bakıdakı restoranların əksəriyyətində rəngarəng yemək növləri təqdim olunur.
İçərişəhərdə dükanları gəzdik, restoranlara baş çəkdik, demək olar ki, hər küçədə yerləşən dükanlardan xalça, xatirə hədiyyələri, əl işləri aldıq.
“Alov qüllələri”
Səfərin ikinci günü qəribə tikili olan “Alov qüllələri”nin qarşısında idik. Bu, Bakının ən hündür göydələnləridir. Onun ən ucasının hündürlüyü 190 metrdir. Çox vüqarlı görkəmi var. Alov şölələri şəklində tikilmiç 3 bina şəhərin görməli yerlərindəndir. “Alov qüllələri” həqiqətən də bir memarlıq incisidir. Bu 3 uca binanı şəhərin istənilən yerindən görünür.
Heydər Əliyev Mərkəzi
Bakıda daha bir müasir memarlıq incisi Heydər Əliyev Mərkəzidir. Zaha Hadidin layihəsi əsasında tikilmiş bina özünəməxsus üslubu ilə seçilir. Onun layihəsində düz xəttlərdən istifadə olunmayıb.
Mərkəzdə mədəni irs sərgisi də fəaliyyət göstərir. Orada Azərbaycan tarixinin bütün dövrləri, qədim sənətkarlıq nümunələri, xüsusilə ölkənin dünyada məşhur olan xalça nümunələri nümayiş olunur. Mərkəzdə XIX əsrin sonu, XX əsrin 60-cı illərinə aid nadir retro avtomobillərin sərgisi də var.
Yanardağ
Səfərin üçüncü günü paytaxtdan 30 kilometrlik məsafədə yerləşən, fasiləsiz alovlanan Yanardağa yollandıq. Bura Azərbaycanın oda nə qədər bağlı olduğunu göstərən məkandır. Əsrlərdir yanan bu dağın 10 metr hündürlüyü var. Hava soyuq olduğundan, alovun yaratdığı isti həzz verirdi.
Qəbələ
Dördüncü gün şimala – gözəl, soyuq turizm regionlarından olan Qəbələ rayonuna səfər etdik. Yol boyu əsrarəngiz təbiət mənzərələri, gözəl çöllük və s. Yol kənarında ləziz təndir çörəyi bişirən yaşlı qadının yanında dayandıq. Dərhal insanlar bizə özlərinin hazırladıqları çörək, qatıq, süd, qoz-fındıq, quru meyvə və s. təklif etdilər…
Lahıc qəsəbəsinə yollandıq. Bura soyuq və çox sakit yerdir. Qəbələdən təxminən 1 saatlıq məsafədə yerləşir. Qəsəbə sakinlərindən biri bizi gəzdirdi, sonda elə onun evində nahar etdik.
Kənddən çıxıb yola düzəldik və Qəbələyə çatdıq. Buradakı dağların zirvəsi istirahət məkanları ilə doludur. Hər yanda parklar, şəlalələr, xizək yolları və s. Qəbələnin yaşı 2000 ildən çoxdur. O, qədim dövrlərdə burada mövcud olmuş qədim dövlətin paytaxtı olub. Şəhər əhalisinin sayı 2011-ci ildə 12 min 808 nəfər təşkil edib.
Qobustan
Azərbaycanın yarımsəhra regionu olan Qobustanda 40 mindən çox qaya var. Orada xeyli sayda qayaüstü təsvirə rast gəlmək mümkündür. Elə bu səbəbdəndir ki, Qobustan UNESCO-nun Ümumdünya İrsi siyahısına salınıb. Burada Roma legionlarından birinin qeydi belə, var və o, Şərqdə çox şöhrət tapıb. O, indiyədək legionların Şərqdə gəldikləri ən uzaq məkan sayılır.
Azərbaycanın bir neçə abidəsi Ümumdünya İrsi siyahısına salınıb. Bunlardan biri məhz Qobustan Milli Parkıdır. Buradakı bəzi qayaüstü təsvirlər bölgənin 25 000 il əvvəl insane məskəni olduğunu sübut edir.
Artıq qeyd etdiyimiz kimi, dünyada mövcud olan palçıq vulkanlarının təxminən yarısına Azərbaycandadır. Sayı 400-ə çatan bu vulkanlar da məhz Qobustandadır.
Şəki Xan Sarayı Azərbaycanın UNESCO-nun Ümumdünya İrso siyahısına salınmış (2019-cu ilin iyulunda) daha bir abidəsidir. Şəkinin tarixi mərkəzi və Şəki Xan Sarayı özünəməxsus tarixi və mədəniyyətilə seçilir. Qədim İpək Yolunun üzərində mühüm halqa olan Şəki qonaqları heyran edir. Sarayda əsrarəngiz sənətkarlıq nümunələri görmək mümkündür.
Mədəni tədbirlər
Azərbaycan müxtəlif toplantıların keçirildiyi ölkə kimi də tanınır. Eyni zamanda, o, biznes üçün ideal məkandır. Ən son 2019-cu ildə o, çox mötəbər beynəlxalq tədbirə ev sahibliyi edib. Həmin tədbirlərə 70-dən çox ölkənin hökumət nümayəndələri qatılıb.
2020-ci ilin sonunda isə Azərbaycan Beynəlxalq Şəbəkə Sammitinə ev sahibliyi etməyə hazırlaşır. Tədbirdə müxtəlif təsisçilərin, icraçı direktorların iştirak edəcəyi gözlənilir. Onlar texnologiyaların indiki vəziyyətini və gələcəyini müzakirə edəcəklər.
Azərbaycan qadınların cəmiyyətdəki rolunu önə çıxarması ilə də seçilir. 2020-ci ildə burada “WomENcourage” konfransı keçiriləcək. Bu platformada qadınların kompyuter sahəsindəki bacarıqları təqdim edilir, müxtəlif texniki ixtisaslara yiyələnməsi qiymətləndirilir, kompyuter sahəsində təhsili və işi təşviq olunur.
2022-ci ildə Beynəlxalq Astronavtika Konqresinin 73-cü konfransına ev sahibliyi etmək hüququ da Azərbaycana verilib. Bu, ölkənin kommersiya tədbirləri sahəsində özünəməxsus, rəqabət aparan tərəf mövqeyini daha da gücləndirir. Sözügedən qərar 2019-cu il oktyabrın 25-də Vaşinqtonda Beynəlxalq Astronavtika Federasiyasının Baş Assambleyasındakı səsvermə zamanı çıxarılıb.
Leyla Mahmudova: Krallığın regionlarına tanışlıq səfərləri təşkil ediləcək
2019-cu ildə Azərbaycana səfər etmiş səudiyyəli turistlərin sayı 107 minə çatıb. Bu, 2018-ci ildəkindən (73 min) 46,7% çoxdur. Azərbaycan Turizm Şurasının Yaxın Şərq üzrə regional direktoru Leyla Mahmudova “Ukaz”a deyib ki, bu artım Azərbaycanın səudiyyəlilərə təqdim etdiyi güzəştlər sayəsində mümkün olub. Səudiyyəlilər vizalarını aeroportdaca rəsmiləşdirə bilir. Onlar ərəbcə danışan turist bələdçisilə təmin olunur, otellərdə, alış-veriş məkanlarında ərəb dilində danışan mütəxəssislər çalışır. Turist üçün ərəbcə bələdçi kitabları da var.
Mahmudova qeyd edib ki, Turizm Şurası yayın sonunda Krallığın tanınmış yerlərinə tanışlıq səfərləri təşkil etmək niyyətindədir. Həmçinin Şura Səudiyyə Ərəbistanında keçiriləcək Səyahətlər Sərgisində iştirak edəcək.
Azərbaycan haqqında
O, Avrasiyada, Cənubi Qafqazda yerləşir. Rəsmi dili Azərbaycan dilidir. Əhalisinin sayı 10 012 133 nəfər, milli valyutası manatdır. Azərbaycana gəlmək istəyən 95 dövlətin vətəndaşları elektron vizadan yararlana bilir. Vizanın qiyməti 23 dollardır. Buraya 70-dən çox ölkədən təyyarə vasitəsilə yollanmaq mümkündür.
