Bursa Ulu Məscidi
Bursa Ulu Məscidi, Türkiyənin ən ehtişamlı və ən əhəmiyyətli tarixi abidələrindən biridir. Osmanlı sultanı Yıldırım Bayezid tərəfindən inşa edilən məscidin inşaatı 1396-cı ildə başlandı və bina 1399-cu ildə tamamlandı. Şüşə minbarın təpə qapısına təsəlli yazaraq bu tarixi görmək mümkündür. Tacın darvazasında, “Murat Hanın oğlu Yıldırım Khan’ın 804 senli əmri”, min illik təqvim əmrinə uyğun olaraq 804 ildə yazılmış və 1399 tarixinə bərabərdir. Məscid də Türk İslam tarixinin ən qədim məscidlərindən biri sayılır.
Bursa Ulu Məscidi, bağlı namaz qılma sahəsi baxımından isə Türkiyənin ən böyük məscididir. Sultanahmet, Süleymaniyyə həyət sahələri ilə birlikdə daha böyükdür.
Bursa Ulu Məscidinin inşa edilməsinə aid məlumatlar
Möhtəşəm bir memarlıqa inşa edilən məscid təxminən 5000 kvadratmetr olan düzbucaqlı bir planet üzərində qurulmuşdur. Səkkizbucaqlı kasnaklarda oturan 20 qübbə mihrab divarına dik olan beş sıraya yerləşdirilib. Divarının qalınlığı bəzi yerlərdə 2 metrdir. Daş kəsmə ilə tikilmiş qalın bədən divarlarında kütləvi təsirin azaldılması məqsədilə hər kubbənin səviyyəsində daha dərin sümüklər quraşdırılmışdır. Bu kəmərlərin içərisində iki sıra iki pəncərə var. Şüşə iki minarəyə malidir. Hər iki minarə də bədən divarında oturmadan yerdən başlayır. Qərb minarəsi Yıldırım Bayezid tərəfindən tikilmişdir, səkkizbucaqlı ayın mərmərdən ibarətdir və bədəni kərpicdir. Şərq minarəsi növbəti illərdə Mehmet Çələbi tərəfindən tikilmişdir. Kvadrat şeklindıki bu minarə, şüşə bədən divarından təxminən 1 metrdir. Şüşə içərisindəki balkonlar, həm minarələrdəki kərpic mucarnaları ilə hazırlanmışdı.
Bursa Ulu Məscidinin daxili divarları və minbəri haqqında məlumatlar
Bursa Ulu Məscidinin daxili divarları və minbərlərində bəzi maraqlı motivlər və proseslər var. Şüşə hər divarında Allahın birliyini ifadə edən ərəb sözü “vav” yazılmışdır. Xızır Aleyhisselam, aydınlıq sənəti ilə bəzədilmiş və xüsusilə bir divar üzərində lale lentinin ucunda olan vav hərfinin qarşısında dua edir. Buna görə məscid üçün dua etmək istəyənlər həmin əraziyə diqqət yetirməlidirlər. Bursa Ulu Məscidinin tarixi minbarında, Günəş sisteminin relyef fonlarının minbərin şərq tərəfində işləndiyi bir sahə var. Bu səhnədə Günəş sistemindəki planetlərin hər birinin orbital hərəkətləri, günəşə olan məsafə və nisbətlərinin böyüklüyü tam olaraq göstərilmişdir. Yüz il əvvəl keçirilmiş bu cür məlumatlar məsciddə olanları təəccübləndirir.
