Gəzməli-görməli yerlər – Sofya
1. Aleksandr Nevski Katedrali
Memarlıq xüsusiyyətləri səbəbiylə Sofiya gəziləcək yerlər siyahınızın ilk sırasına ala biləcəyiniz Aleksandr Nevski Katedrali (Alexander Nevsky Cathedral), Bolqarıstanın müstəqilliyini qazanmasını təmin edən Rus-Osmanlı müharibəsində ölən 200.000’e yaxın Slavyan mənşəli əsgər xatirəsinə inşa edilmişdir. 1912-ci ildə tamamlanaraq istifadəyə açılan katedral, göz alıcı gözəlliyini Neo-Bizans arxitekturası və qızıl örtmə qübbəsi sayəsində qazanır. Müxtəlif ölçülü 12 zəngə sahib olan bina dünyanın ən böyük pravoslav katedrallarından biri sayılır.
2. Banyabaşı Məscidi
Kommunizm çökdükdən sonra əslinə uyğun olaraq bərpa edilən qübbəsi və minarəsinin yüksəkliyiylə diqqət çəkən Banyabaşı Məscidi (Banya Bashi Mosque), Sofiya şəhər mərkəzindəki məşhur Osmanlı strukturlarından biridir. 1576-cı ildə Memar Sinan tərəfindən inşa edilən Banyabaşı məscidi artıq Sofiyada ibadətə açılacaq yeganə müsəlman ibadət yeri. Giriş haqqını ödəmədən ziyarət edə bilərsiniz, 700 nəfər ibadət edə bilər.
3. St. George Rotunda Kilsəsi
Sankt-Corc Kilsəsi, erkən xristian dövründən uzanan, Sofiyada ən qədim binadır. Memarlıq məlumatı olan səyyahların adından anlaya biləcəyi üzrə dairəvi dizayna sahib kilsə, 3. əsrin sonunda və ya 4. əsrin başında inşa edildiyi düşünülən daha böyük bir quruluş kompleksindən günümüzə çatan tək bölüm. Osmanlı dövründə məscid olaraq istifadə edilmiş quruluşun arxa tərəfində, Roma dövründən qalma bir yolun pozulmamış qismini görə bilərsiniz.
4. Vitosha Bulvarı
Sofya’nın ana alışveriş merkezi olan Vitosha Bulvarı, bir çox məşhur Batı markası ve kafe ve restoran mağazaları ile doludur. Adını Sofiya yaxınlığında bir dağdan edən bulvar, 1. Dünya Döyüşü dövründə inşa edilən ictimai binalar sayəsində əhəmiyyətli bir ticarət mərkəzi halına gəlmiş. Patrik Eftemii Bulvarından, Hilton Otelinə qədər uzanan bulvarda ayrıca arxitektura baxımdan olduqca gözəl olan və ziyarət edə biləcəyiniz Sofiya Ədalət sarayı, Sveta Nedelya Pravoslav Kilsəsi, Milli Mədəniyyət Sarayı kimi binalar var.
5. Borisova Gradina
Adını dilimizə “Boris’in Bahçesi” olaraq çevirebileceğiniz Borisova Gradina, yamyaşıl parklardan xoşlanan səyyahlar üçün Sofiya gəziləcək yerlər siyahısına eklediğim bir məkandır. 1884-cü ildə tikinti və yaşıllaşdırma işlərinə başlayan park, Çar 3. Boris adına verildi. Kommunist rejimin 1944-1989 illəri arasında adını Azadlıq Parkı olaraq dəyişdirdiyi yaşıl sahədə gediş edərkən Sovet Anıtı, Universitet Müşahidə Evi, Açıq Hava Məktəbi kimi diqqətinizi çəkə biləcək yerləri ziyarət edə bilərsiniz.
6. Boyana Kilsəsi
Şəhər mərkəzinin 8 kilometr cənubundakı Vitoşa dağının ətəklərində iştirak edən boyanan Kilsəsi (boyanan Church), fərqli dövrlərdə inşa edilmiş 3 quruluşdan meydana gəlir. İnşa müddəti 10. əsrin sonunda başlayıb, 19-cu əsrin ortasında sona çatan kilsənin ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti olaraq 1259-ci ildə çəkilmiş freskler göstərilir. Quruluşun əvvəlki dövrlərində çəkilmiş divar şəkillərinin üzərinə işlənmiş 89 səhnədə 240 insan fiqurunu saxlayan bu freskler, Şərq Avropa Orta Çağ sənətinin günümüzə çatmış ən müvəffəqiyyətli nümunələri arasında sayılır.
7. Milli Təbiət Tarixi Muzeyi
Sahəsində ölkənin ən köhnə, Balkanların isə həm ən köhnə həm də ən zəngin içeriklisi olan Milli Təbii Tarix Muzeyi (National Museum of Natural History), Şahzadə Ferdinandın əmri ilə 1889-ci ildə qurulmuş. Qurulduğu dövrdə şahzadənin quş, məməli və kəpənəklər ibarət fərdi kolleksiyasının nümayiş etdirildiyi muzey, indiki vaxtda Bolqarıstanın və dünyanın müxtəlif yerlərindən gətirilən canlı nümunələrinin ölü və ya diri olaraq sərgiləndiyi tək milli institut konumunda.Müzenin araşdırma hissəsi onurğalıların fiziologiyası, arkeozooloji və paleontologiya ilə yarasa və böcəklər üzərinə işlər ixtisaslaşmış.
8. Milli Mədəniyyət Sarayı
Cənub-Şərqi Avropanın ən böyük çox funksiyalı konfrans və sərgi mərkəzi olan Milli Milli Mədəniyyət Sarayı (National Palace of Culture), Bolqarıstanın quruluşunun 1300. il dönümü olan 1981-ci ildə açılmışdır. Ağırlıqlı olaraq konsertlər üçün istifadə mədəni mərkəz, 13 holü və 15 min kvadrat metrlik sərgi sahəsiylə ticarət sərgisi kimi fəaliyyətlərə də ev sahibliyi edir. Şəhərin simvol strukturlarının başında gələn mədəniyyət sarayının yeraltındakı 3 qatında isə kafelər və alver edə biləcəyiniz mağazalar fəaliyyət göstərir.
9. İvan Vazov Milli Teatrı
Şəhər Vadisinə baxan Ivan Vazov Milli Teatrı 1904-cü ildə teatr qrupu tərəfindən təsis edilib. 1952 və 1962-ci illər arasında Krastyu Sarafov adlanan bina 1907-ci ildə açılmışdır. 1923-cü ildə yanğın nəticəsində, 2. Dünya Döyüşündə isə bombalamalarla ağır ziyan edən teatr binasının xarici hər dəfə əslinə uyğun olaraq yenidən inşa edilmiş. Bununla birlikdə, neo-klassik arxitektura ilə qurulan binanın iç və ön hissəsində əhəmiyyətli dəyişikliklər edilmişdir.
10. Ayasofya
Yerli xalqın bir hissəsinin Əziz Sofya’nın ruhu tərəfindən əsrlərdir korunduğuna inandığı Ayasofya Kilsəsini (Hagia Sophia / Church of St. Sophia), tarixi əhəmiyyətə sahib dini strukturları gəzməkdən xoşlanırsınızsa Sofiya gəziləcək yerlər siyahısından əlavə edə bilərsiniz. Şəhərə adını verən Ayasofya Kilsəsi, Bizans İmperatorluğunun ilk dövrlərində antik bir Roma teatrının və bir dizi köhnə kilsənin olduğu sahə üzərinə inşa edilmiş. Xaç kimi nəzərdə tutulmuş dini quruluş tarixi boyunca onun funksiyası yalnız Osmanlı dövründə dəyişmişdir.
11. Sosialist İncəsənət Muzeyi
Ölkənin 1944-1989 illəri arasında rəhbərliyi altında olduğu kommunist rejim dövrünə aid sənət əsərlərinin sərgiləndiyi Sosialist İncəsənət Muzeyi (Museum of Socialist Art), 2011-ci ildə açılmış. Kolleksiyası 45 illik dövr içərisində yaradılmış irili xırdalı heykəl, büst və cədvəllərdən ibarət olan muzeydə Todor Zhivkov, Vladimir Lenin, Cozef Stalin kimi kommunizmin qabaqda gələn liderlərinin, kommunist rəhbərlik altında çalışmış işçilərin, qırmızı ordu əsgərlərinin heykəllərini və portretlərini görə bilərsiniz.
12. Milli Sənət Qalereyası
Orta əsrlər dövründən etibarən yaradılmış yerli və xarici əsərlərdən ibarət 50.000 hissəlik kolleksiyaya sahib Milli İncəsənət Qalereyası (National Art Gallery), 1934-ci ildə qurulmuş. Monarxiyanın qaldırılmasının ardından 1946-cı ildə Battenberg Meydanı’ndaki köhnə Kral Sarayına daşınan muzeyin kolleksiyasının böyük qisimini 19. və 20. əsr cədvəlləri təşkil edir. Muzey Bolqarıstan xalqının mədəni və bədii inkişafı haqqında məlumat almaq üçün ideal bir yerdir.
13. Rusiya Kilsəsi
Qızıl qablı qübbələri və mimarisiyle Sofya’nın ən zərif kilsəsi olaraq təyin Rus Kilsəsi (The Church of St Nicholas the Miracle-Maker), Bolqarıstanın azad edilməsi üçün edilən döyüş əsnasında Rus birlikləri tərəfindən 1882-ci ildə yıxılan Saray Məscidinin yerinə 1914-ci ildə inşa edilmiş . Yaşıl və ağ rənglərin hakim olduğu xarici cəbhəsinin gözəlliyinə baxmayaraq kilsənin ən çox maraq çəkən qisimlərini içərisindəki freskler və ana girişin solunda iştirak edən məzar hissəsi təşkil edir.
14. Sofiya Zoo
Uşaqlı ailələrin şəhərdə ən çox maraq göstərdiyi məkan olan Sofiya Zoopark (Sofia Zoo), kraliyet əmri ilə 1888-ci ildə saray bağçasında yaradılmış. Açıldığı dövrdə tutulan Avrasiya Qara Akbabası ilə böyük maraq çəkən təsis, Çar Ferdinandın əmri ilə əvvəl köhnə botanika bağçasına, daha sonra isə şəhər xaricinə daşınmış. Bu gün klinikaya girmədən əvvəl biceps yaxınlığında müşahidə edə biləcək zoopark bağçasında baytarlıq klinikası mövcuddur.
15. Mərkəzi Sofiya Marketi
1911-ci ildə açılan və indiki vaxtda şəhərin ən əhəmiyyətli ticarət mərkəzi mövqesindəki Central Sofia Market Hall, şəhər mərkəzindəki Marie Louise Bulvarında iştirak edir. 1907-ci ildə Naum Torbov’un Neo-İntibah axınını təməl götürərək hazırladığı bazar yeri binasının arxitekturası, Neo-Bizans və Neo-Barok detallarla zənginləşdirilmiş. Bu gün 3 mərtəbəli inşa edilən Sofiya Mərkəzi Bazarında qida, geyim, zərgərlik, fast food mağazalar və tezgahlar var.
