Priştina gəzməli-görməli yerlər
Kosovanın paytaxtı, Priştine, uzun tarixi ilə Balkan turlarının ən məşhur dayanacaqlarından biridir. Şəhər keçmişdə bir çox imperiyaların hakimiyyəti altında olduğundan, şəhər mədəniyyət baxımından inkişaf etmək şansı qazandı. Bu inkişaf Yugoslavlar tərəfindən işğal Priştine’yə gəziləcək yerləri baxımından coxlu ziyan versədə, 2008-ci ildə elan edilmiş müstəqillik şəhərin bütün yaralarını örtdü.
1. Rahibe Teresa küçəsi (Mother Teresa Street)
Paytaxtın ürəyində yerləşən Teresa küçəsi, şəhərin ən inkişaf etmiş yer olduğu üçün turizm mənzərələrinə malik olduqundan Priştine’ye səfər edən zaman gedməyinizi tövsiyə edəcəyim təkliflərimdən birincisidir. Küçədəki turistik yerlər əsasən Bizans və Osmanlı dövrlərindəndir. Küçədə gəzərkən istirahət edən zaman , aç olduğunuz hiss etsəniz bu zaman kafeləri və ya restoranları seçə bilərsiniz. Şiriniyyat ehtiyacınız varsa, dondurma ilə küçəyə çıxa bilərsiniz.
2. Fatih məscidi (Imperial Mosque)
Serbiya ilə əlaqəli olduğu zaman “Mühüm Mədəniyyət Varlığı” olaraq qorunan Fatih Məscidi, giriş hissəs və içərisindəki fərqlilikləri ilə diqqət çəkir. 1461-ci ildə Fatih Sultan Mehmet əmri ilə qurulan dini quruluş Avstriya-Macarıstan imperiyası və Osmanlı imperiyası arasında müharibələr zamanı Katolik kilsəsi kimi istifadə edildi. Məscidi ziyarət etməyi tövsiyə edirəm ki, bölgədəki Osmanlı imperiyasına qarşı baş verən üsyanın liderlərindən biri olan məşhur alban yazıçısı Pyer Bogdani bir zamanlar qəbrinin tapıldığı hissəni , sonra yan tərəfdəki hamamı və saat qülləsini görməyinizi tövsiyə edirəm.
3. İsgəndər Bəy Heykəli (Skanderbeg Statue)
Teresa küçəsinin sonuna doğru getdiyiniz zaman görəcəyiniz, İskəndər bəyin heykəli Kosovada olduğu kimi Albaniyada da dəyərləndirilən liderin şərəfinə tikilmişdir. Təxminən 30 ildir Osmanlı İmperatorluğuna qarşı torpaqlarını və ərazisini müdafiə edən İsgəndər bəy imperiyanın qərbə doğru getməsinə səbəb oldu. Heykəldə Belçika, Makedoniya və Albaniyadakı heykəli kimi burada tarixi şəxsiyyət at üzərində təsvir edilmişdir.
4. Newborn Anıtı (Newborn Monument)
Kosovanın xalqının hər cür çətinliyə dözərək müstəqilliyini təmsil edən Yenidoğan Anıtı, mənim üçün, Priştine’ye səfər etmək üçün hazırlanmış yerlər siyahısında qəbul edilə bilən ən imtiyazlı yerlərdən biridir. 9 ton uzunluğunda olan abidə tamamilə sarı rəngə boyanmışdır. Lakin müstəqilliyinin 5-ci ildönümündə Kosovanı rəsmən tanıyan ölkələrin bayrağı ilə əhatə olundu. 2008-ci ildə Gənclər və İdman Sarayı qarşısında tikilən işin adını dilə gətirən “yeni doğulan” sözünü “yeni doğulmuş” sözünün seçilməsinin səbəbi Kosovanın yeni, müasir və güclü bir dövlət olduğunu vurğuladı.
5. Priştina Milli Kitabxanası
XIV əsrə aid olan Priştina Milli Kitabxanası, yalnız şəhərdə deyil, mədəni zənginliyi və 99 kəmərli arxitekturası ilə Kosovanın ən maraqlı yerlərindən biridir. Dizaynda, müasir metabolizmə, Bizans və İslam memarlığına çoxlu müasir izlər olan Xorvatiya memarı Andrija Mutnjakovicin imzası olan Kitabxanada təxminən 2 milyon çap sənədləri var. Bu nəhəng kolleksiyada olan kitabların əksəriyyəti qəzetdir, latın, yunan və ərəbcə yazılmış nadir əsərləri görmək mümkündür.
6. Müqəddəs Ana Teresa Katedrali
2007-ci ildə Kosovo Hökumətinin qərarına əsasən, Bill Klinton Bulvarında Ana Teresa Katedralinin tikintisinə başlandı. Hazırda inşa edilən Katedral, başa çatdıqdan sonra şəhərdəki ən uzun bina sayılır. Teresa’nın 100 illik doğum günü binanı bərəkətləndirdi və 2015-ci ildə ölkənin Avstriya və Albaniya ilə ortaq tarixini qeyd edərək fəaliyyətə ev sahibliyi etdi.
7. Bazar məscidi (Bazaar Mosque)
Adı yaxınlığında tikilən bazardan tikilən Market Məscidi, şəhərin ən qədim strukturunun adını daşıyır və Eski şəhərin başlanğıc nöqtəsidir. Bina, Kosovanın İlk Döyüşü nəticəsində 1389-cu ildə şəhərin fəth şərəfinə görə 15-ci əsrdə Osmanlı tərəfindən tikilmişdir. 1820-ci ildə və 1902-ci ildə Sultan II. Abdulhamidin əmri ilə bərpa edilən dini tikilinin tikintisinin başa çatdıqdan sonra möhkəm şəkildə qurulmuş minarələri səbəbindən “Taş məscidi” kimi tanınır.
8. Etnoqrafiya Muzeyi (Ethnological Museum)
Priştinanın Köhnə İlçəsindəki Etnoqrafiya Muzeyi 2006-cı ildə açıldı. Muzey 1950-ci illərdə deportasiya olunana qədər Emin Gjiku və ailəsi tərəfindən istifadə edilən iki tarixi binada fəaliyyət göstərir. Həyat dövrünə bağlanan bir bəhrəsə bənzər bir mədəni mövzu olaraq bağladı. Koleksiyanızdakı maddələr haqqında ətraflı məlumatı otaqda yerləşdirilən kompüterlərdən asanlıqla əldə edə bilərsiniz. Yerli əhalinin istifadə etdiyi paltarları və alətləri, Kosovanın ən əhəmiyyətli sənətkarlıqlarından biri hesab olunan əl işi xalçaları ilə tanış ola bilərsiniz.
9. Saat qalası (Clock Tower)
Fatih məscidinin qarşısında saatın qülləsi 19-cu əsrdə yerli xalqın namaz saatlərini və biznesmen və mağazaların bağlanma vaxtı keçirməmək üçün Yaşar Paşa tərəfindən tikilmişdir. Köhnə binanın xarabalıqlarından yığılan tuğlalar və qumtaşı istifadə edərək tikilmiş olan bina, 26 metr uzunluğundadır. Moldovadan gətirilən və 1764-cü ildə “Jon Moldovalı Rumıniya” tərəfindən yazılmış Kulenin üstündə yazılmış bir zəng var idi. Amma bu zəng 2001-ci ildə oğurlandı. Hal-hazırda istifadə edilən saat, eyni il Fransız Sülh Kuvvetleri birlikleri tarafından yerleştirildi.
10. Germia Park
Rodopların bir hissəsini əhatə edən Germia Park, şəhərin şimal-şərqində yerləşir. Germinin 62 km kvadrat kilometrlik milli park statusu sahəsi həm qonaqlara həm yay, həm də qış mövsümündə bir çox fəaliyyət variantları təklif edir, bitki və heyvan növlərinə zəngindir. Pristina’yı ziyarət etmək üçün hazırladığınız yerlər siyahısına əlavə etdikdə, şəhərin və onun ətrafının xarakteri haqqında fikir əldə edə bilərsiniz; gəzinti sahələrindən, hovuzlardan, oyunlardan və idman sahələrindən faydalanaraq bayramınızı daha da rahat edə bilərsiniz.
11. Kosova Muzeyi (Kosova Museum)
1889-cu ildə qurulan Kosovo Muzeyi, 1949-cu ildə qurulan, 1889-cu ildə Avstriya-Macar stilinin imperator ordusunun yüksək rütbəsinin inzibati mərkəzi olaraq istifadə edilməsi üçün tikilmiş bir bina. Ölkənin mədəni aktivlərini qorumaq, təmir etmək və təqdim etmək üçün nəzərdə tutulmuş mədəni obyekt daxilində toplanan kolleksiya iki bölməyə bölünür. Bu kolleksiyanın bir hissəsi daha əvvəl söylədiyim Etnoqrafiya Muzeyində, qalan hissəsi isə Arxeologiya Parkında sərgilənir. 1998-ci ildə müharibə başlamazdan əvvəl ölkənin tarixi aydınlatan muzeydə bir çox əsərlər nümayiş etdirildi. Lakin bu qiymətli tapıntıların əksəriyyəti serblər tərəfindən Belqradı götürmüşlər.
12. Gracanica Manastırı (Gracanica Monastery)
Şəhər mərkəzindən 5 kilometr uzaqlıqdakı Gracanica Manastırı, 1321-ci ildə serbiya kralı Stefan Milutinin sifarişi ilə 6-cı əsr bazilika qalıqları üzərində inşa edilmişdir. Kralın inşa etdiyi son monumental binalardan biri olan monastır avtobus və ya taksi ilə asanlıqla əldə edilir. Orta əsr Serbiya sənətinin ənənəvi Serbiya-Vizantiya arxitekturası ilə dini quruluşu taleyi tərk edilmiş olsa da gözəlliyini hiss edir.
13. Yaşar Paşa Məscidi (Jaşar Paşa Məscidi)
Şehirde görebileceğiniz Osmanlı yapılarından biri, 1834’te şehrin önde gelen isimlerinden Yaşar Mehmet Paşa tarafından restore edilen Yaşar Paşa Camii’dir. Birincisi, XV əsrdə tikilmiş dini quruluş Saat Qülləsi və Fatih Məscidinin yaxınlığında yerləşir. Kosovanın stili, təbiətin memarlıq təsiri demək olar ki, hər bir hissədə asanlıqla görülə biləcəyi məscidin tikintisində istifadə edilmişdir.
14. Sehrli Park
Şəhər mərkəzində yerləşən Magic Park, dinc bir mühitdə sülh və sakitlik təklif edir. Şəhərin ziyarət etdiyi yorgun adamlar üçün ideal bir mola yeri. Parkda bitki örtüyü ilə örtülü bir cazibədar fəvvarə var. Mərkəzdəki nadir yaşıl sahələrdən biri olan parkda uşaqlar əylənə biləcək bir oyun meydançası var.
15. Bill Clinton Anıtı (Bill Clinton Monument)
Kosovonun müstəqilliyini qazanması üçün Amerika Birləşmiş Ştatlarının keçmiş prezidentinin dəstəyi sayəsində, 3 ayaq Bill Clinton Memorial 2009-cu ildə şəhərdə yaşayan alban cəmiyyətinin dəstəyi sayəsində tikilmişdir. Eyni bulvarda olan abidə müstəqillik təmsil edən abidələrdən biridir, beləliklə Pristina şəhərinə səfər etmək üçün yerlər əlavə edə bilərsiniz.
