Saraybosnanın tarixi haradan başlayır ?
Şəhərin tarixi haqqında Sarayevo səyahət kitabçasına məlumat verərək başlayaq. Həyata keçirilən qazıntılar nəticəsində Saraybosna’nın indiki vaxtda olduğu sahədə ilk məskunlaşmanın xüsusi dizaynlara sahib keramika və torpaq örtər çıxaran butmir adlı birlik tərəfindən Neolit Çağda qurulduğu aydın olmuşdur. Aşağıdakı dövrlərdə İlliyalıar tərəfindən idarə olunan bu bölgə, 9-cu əsrdən M.S. 5-ci əsrə qədər Roma hökmranlığı qalıb. 7-ci əsrdə Slavyan icmaları Avarlar tərəfindən nəzarət edilən ərazidə yerləşməyə başladı.
Fatih Sultan Mehmet liderliyindəki Osmanlı ordularının 1492-ci ildə bölgənin hakimiyyətini ələ keçirmələrinin sonra Sarayevo şəhəri qurulmağa başlanıb. Ticarət və inzibati mərkəz kimi istifadə edilməklə şəhərin qısa müddətdə inkişaf etməsinə səbəb oldu. 1878-ci ildə Avstriya Macarıstan İmperatorluğunun əlinə keçən şəhər, həm sənaye, həm də nəqliyyat mənasında bir çox ilklərin yaşandığı bir yer halına gəlmişdir.
I. Dünya Döyüşünün ardından imperatorluğun yıxılması nəticəsində şəhər yeni qurulan Yuqoslaviya Krallığına bağlanmışdır. II. Dünya Döyüşündə isə Nazı işğalına məruz qalan Saraybosna’nın Yəhudilərə aid bölgələrində böyük dağıntılara məruz qalmışdır. Döyüşdən sonra Yuqoslaviya Respublikasının bir hissəsi sayılan Bosniya və Herseqovina Sosialist Respublikasının paytaxtı halına gələn şəhər, əsl yıkımıysa müstəqillik mübarizəsi əsnasında yaşamışdır.
Müharibələr
Serblərin 1992-1996 illəri arasında reallaşdırdıqları mühasirə zamanı 1.500’ü uşaq olmaqla 11.541 adam həyatını itirərkən yaralı sayı 56.000’in üzərinə çıxmışdır. Müasir tarixin ən uzun davamlı paytaxt əhatə etməsi olaraq hərbi ədəbiyyata keçən vəhşilik illəri ərzində Serbiya Respublikası gücləri və Yuqoslaviya Xalq Ordusu uzun lüləli top, havan topu, ağır pulemyot, zenit, snayper tüfəngi və roketatarlar ilə vətəndaş xalqa mərhəmətsizcə divan tutulub.
Şəhər, prosesdə Sırplara əlavə olaraq Hırvatlarla məşğul olmaq məcburiyyətində qaldı. Silah və sayı dezavantajına sahib olduğundan Saraybosna’daki müqavimət gücləri, NATO Barış Gücü 1994-cü ildə bölgəyə müdaxilə edənə qədər hücumlar qarşısında çox vaxt qeyri-kafi qalmışdır. 29 Fevral 1996 tarixində Serb əsgərlərinin şəhər ətrafındakı mövqelərini boşaltmasıyla insanlıq günahlarının bir-birinin ardınca törədildiyi mühasirə sona çatmışdır.
Boşnak, Serb və Xorvat icmaları hələ də şəhərdə yaşayırlar, baxmayaraq ki, dərəcələr müharibə nəticəsində dəyişmişdir. Bu vəziyyət şəhərə mədəni mənada zənginlik qatarkən, danışılan dil və tabe olunan inanc sistemlərinin də müxtəlifliyini təmin edir. Bosniya, Serb və Hırvatça’nın rəsmi dil olaraq qəbul edildiyi şəhərdə Türkçe danışa sayı az hesab edilməyəcək səviyyədədir.
Çox mədəni quruluşu və zəngin tarixi ilə maraq mərkəzi halına gələn şəhərə ölkəmizdən Türk Hava Yolları, Pegasus və Atlasglobal tərəfindən təşkil edilən birbaşa təyyarə səfərləri sayəsində asanca çata bilərsiniz. Təyyarə səfərlərinə əlavə olaraq avtobusla də Türkiyədən və Orta Avropa ölkələrindən Bosniyaya səyahət edə bilərsiniz.
