Azərbaycan dünyanın ən qədim yaşayış yerlərindən biri hesab olunur.
Bunlardan biri də Tovuz şəhəridir. Arxeoloji qazıntılarla burada qədim abirogen qruplarının yaşadığı sübut edilmişdir. 300 min yaşı olan qayaları, tarixin hər anının şahidi olmuş dağları, yayda da qarlı başları, axınları, cəsarətli insanları, ləzzətli mətbəxi və saz musiqisi ilə görməyə dəyər bir şəhərdir. Tovuz Hunan antik şəhərinin indiki vəziyyətidir. Tovuz sözünün mənası mələk deməkdir.
Tovuzun dörd dərəsi var, bura yayda turist axını olur. Ağdərə, Ahıncı dərəsi, Esrik der və Hınna var. Tovuz qalası, Haçlı qalası, Toprak qalası görməli olduğunuz tarixi abidələrdir.
Torpaq qalası
Bu şəkildəki qala Tovuzunun Aşağı Müşküllü kəndindəki 1-ci minilliyə aid qalasıdır. Əsas qalanın çox kiçik bir hissəsi bu günə qədər gəlib çatmışdır.
Ağdərə
Buraya Öksüzlü dərəsi deyilir. Ermenitsan sərhədlərinə yaxındır.
Esrik dərəsi
Esrik dərəsi turistlər üçün ən çox seçilən yerdir. Burada 36 bulaq var.
Ahınca dərəsi
Gədəbəy’in Mormor bölgəsindən başlayaraq ahınca suyunu Murğuzdağ silsiləsindəki qalın qar örtüklərindən alır.
Hınna dərəsi
Görünüşü ilə Alp dağlarına bənzəyir. Sakinlər arasında bir əfsanə danışılır. Bir dəfə gənc bir qıza sevmədiyi zəngin bir adam vermək istədilər, xına gecəsi idi və xına əlləri ilə qaçdı. Bu dərəyə gəldi və xına çəkilən Tanrıdan “Məni quşa çevirin” deməsini xahiş etdi. Sonra Tanrı Hınna çayından uçan xına kəklik adlı bir quş yaratdı. Və bu əfsanəyə uyğun olaraq, bu axında xına kəkliklərini çox görə bilərsiniz.
Şəhərin mərkəzində ətrafında istirahət edə biləcəyiniz Tovuz Qalası və Tovuz Parkı inşa edilmişdir.
Bundan əlavə mütləq söz diyarında sazı dinləməlisiniz.
