Azərbaycanlılar həmişə səmimiyyətləri və dostluğ sevərliyi ilə sevilir. Azərbaycan sosial və iqtisadi inkişafdan ifaçılıq sənətinə qədər çox zəngin bir mədəniyyətə malikdir. Yaxşı, Azərbaycanda ən çox görməli yerləri haqqınızda məlumatınız varmı? Yoxdusa kədərlənməyin. Bu yazıda sizin üçün hərtərəfli Azərbaycan səyahət kitabçasını hazırladıq, xoş oxumalar!
Azərbaycanda gəzməli yerlər
1. Alov qüllələri , Bakı
Siyahımızı MIPIM tərəfindən 2013-cü ildə “Ən yaxşı otel və turizm kompleksi” mükafatını almış Alov qüllələri ilə başlayırıq. Bakıda yerləşən və 3 qüllədən ibarət olan bu binanın bütün xarici hissəsi LED ekranlarla örtülmüşdür. İngiliscə adı “Flame Towers” olan Alov qüllələri, o dövrdə Ekstremal Mühəndislik adlı sənədli filmin mövzusu, eyni zamanda “Build it Bigger” proqramında bir bölümün qonağı olub. Mənzillərdən ofislərə və otellərə qədər bir çox şeyi özündə cəmləşdirən Azərbaycanda ən hündür bina olan Alov qüllələri ilə maraqlanmamaq mümkün deyil!
2. Qız Qalası Bakı
İçəri şəhər hissəsində yerləşən və Şirvanşahlar Sarayı ilə birlikdə YUNESKO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil edilən Qız Qalası Azərbaycanın ən yaxşı rəmzlərindən biridir! Şəhərin ən əsrarəngiz və möhtəşəm memarlıq abidəsi hesab olunan qala 8 mərtəbəyə bölünüb. Hər mərtəbə işlənmiş daşlarla inşa edilib və günbəz şəkilli tavan ilə örtülüb. Daşdan hazırlanmış tavanın ortasında dairəvi deşiklər var, 8-ci mərtəbənin tavanının ortasındakı deşikdən baxanda 1-ci mərtəbənin döşəməsini görə bilərsiniz. Novruz Festivalı hər il müntəzəm olaraq qalada və ətrafdakı meydanda keçirilir, ziyarət etdiyiniz tarixə diqqət yetirin. Məşhur Azərbaycan xalq mahnısını eşidə bilərsiniz: “Bu bir daşla bir qala, bir cınqıllı qala” deyəndə ağla gəlir …
3. Şirvanşahlar sarayı, Bakı
Budur Yaxın Şərqin ən möhtəşəm sarayı! Bunun YUNESKO-nun Dünya İrsi Siyahısına necə düşdüyünü anlamaq çətin deyil. Sarayın divarları içərisində 52 otaqdan ibarət bir məzar və saray hamamı var. Memarlıq xüsusiyyətləri ilə diqqəti cəlb edən sarayın digər diqqətəlayiq tərəfi 34 pillə enəndən sonra qarşılaşacağınız yeraltı su anbarıdır. Vaxtilə anbar su ehtiyacını təkbaşına ödəyib. Şah və ailəsi iki mərtəbəli Şirvanşahlar Sarayının yuxarı mərtəbəsində yaşayıb, aşağı mərtəbədə isə qonaqlar üçün dövlət işlərinin getdiyi yer kimi istifadə olunub. Uşaqların təhsil ala bilməsi üçün inşa edilən Keykubad Məscidi və Şah Məscid bölmələri olan sarayda, “böyük qapı” olaraq bilinən Murad Darvasas bölməsi Osmanlı dövrünə aiddir.
4. Bibi-Heybət məscidi
Bakıdakı Azərbaycanın tarixi məscidi olan Bibi-Heybət məscidi İslam memarlığının ən vacib yerlərindən biridir. Ukeyma xanımın məzarı olan məscid indi bölgədəki müsəlmanlar üçün mənəvi bir mərkəzə çevrilib. 1840-cı illərdə məscidə baş çəkən məşhur fransız yazıçısı Alexandre Dumas, “Dünya” kitabında məscid haqqında yazıb: “Məscid sonsuzluğu olan qadınlar üçün ibadət yeridir. Buraya piyada gəlirlər, ibadət edirlər və bir ildən sonra hamilə qalmaq qala bilirlər. ” cümlələrindən istifadə edib. Məscidin adı, Dumasın kitabından sonra Abbasqulu Bakıxanov, İlya Berezin, Johannes Albrecht Bernhard Dorn, Nicholas Khanykov və Yevgeni Pakhomov kimi yerli və Avropa tədqiqatçılarının və səyahətçilərinin əsərlərində də tapılmışdır.
5. Azərbaycan Xalça muzeyi
“Azərbaycan dünyada nə ilə tanınır?” İndi bu sualın cavabına gəlirik. Əlbətdə ki, cavab xalça və toxuculuqdur! Xalçaçılıq sənətinin xatirəsi üçün Bakı şəhər mərkəzində yerləşən Azərbaycan Xalça Muzeyi Bakıdakı ən vacib muzeylərdən biridir. Mikayıl Hüsenyov küçəsində, dəniz kənarına yaxın və 6 mindən çox xalçası olan bu muzeyə də gedə bilərsiniz. Ölkənin məşhur rəssamı və xalça ustası Letif Kərimovun sayəsində inşasına başlanıldığı üçün muzey məşhur rəssamın adını alıb. Başqa bir məqam, Letif Kərimov Xalça Muzeyi dünyada ilk və eyni zamanda ən böyük xalça muzeyi olmaqdan qürur duyur! Muzey binasının dam örtüyünə bükülmüş xalça şəklində baxdığınız zaman aydın olur ki, memarlıq sənəti xalça toxuma sənətinə diqqət yetirir.
6. Bakı Bulvarı
Küləklər şəhəri olan Bakının Xəzər sahilinə paralel olaraq Bakı Bulvarı Dənizkənarı Milli Park adı altında adlanmağa başlayıb. 2012-ci ildə Eurovision Mahnı Müsabiqəsinin aparıcısı olan Baku Crystal Hall, Bakı Ferris Təkər, Azərbaycan Xalça Muzeyinin yeni binası, Park Bulvar Ticarət Mərkəzi, Bakı Biznes Mərkəzi və 5D Cinema, klub, musiqi çeşməsi və müxtəlif abidələr və heykəllər. Nəhayət, ilk açıq hava kinosunun açıldığı bulvarı görməlisiniz!
7. Yanar Dağ
Həmişə yanan və içərisində olan qaz ehtiyatları səbəbindən heç vaxt sönməyən Yanar Dağ, ziyarət edilməli bir yerdir. Təbii qaz yanğının alovları nazik və məsaməli bir qum qatından 3 metr havada qalxır. Yanar Dağ alovu palçıq vulkanlarından fərqli olaraq səthdən davamlı bir qaz sızması kimi davamlı yanır.
8. Palçıq Vulkanları
Palçıq vulkanları, hətta mənzərəsi olduqca həyəcan verici, turistləri cəlb edən yerlərdən biridir. Azərbaycan dünyada palçıq vulkanlarının üçdə birinə sahibdir və bu bölgələrdə dağınıq təəssürat yaradır, lakin buna baxmayaraq tədqiqatçılar və turist qonaqları çox təəccüblədirir. Sizin üçün yaxşı bir xəbər, buradakı palçıqları bədəninizə çəkə bilərsiniz. Həm qulluq, həm də dəri sağlamlığı üçün təbii palçıq maskası da var.
9. Dövlət Bayraq meydanı
Azərbaycanda ən populyar yerlərdən biri olan Ginnesin Rekordlar Kitabından bir meydan var! Vaxtilə dünyada “Ən uzun bayraq” seçilir və şəhərin əsas meydanında yerləşir. 162 metrlik bayraq rekordu sonradan Tacikistanda – 165 metr olan Düşənbədə qırılsa da, ürəyimizin birincisi məlumdur! 1 sentyabr 2010-cu ildə açılan “Dövlət Bayrağı Meydanı” ndan sonra Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə “Dövlət Bayrağı Muzeyi” açıldı və “Dövlət Bayrağı Günü” 9 Noyabr elan edildi. 60 hektar ərazini əhatə edən meydanda gerb, dövlət himni və Azərbaycanın xəritəsi var.
10. İncəsənət Muzeyi
Şəhərin mərkəzindəki Niyazi küçəsində yerləşən Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi Azərbaycanın ən böyük sənət muzeyidir! “De Bur Palace” və “Mariinski Qızlar Liseyi” adlı iki neoklassik binadan ibarət olan muzey Azəri teatr rəssamı Rüstem Mustafayevin adını daşıyır. Azərbaycandan başqa Qərbi Avropa, Rusiya və Şərq sənətlərinin müxtəlif dövrlərini əhatə edən muzeyin kolleksiyasında rəsmdən rəssamlığa, oymaqdan heykəltəraşlığa qədər 15 mindən çox sənət əsəri nümayiş olunur. Daimi kolleksiyada 3000 əsər var, qalan 12000-i müasir bir şəkildə saxlanılır, tədricən çıxarılır və müvəqqəti olaraq göstərilir. Birinci binada 7 otaq İtalyan, Fransız, Holland / Flaman, Alman və Polşa sənətlərini özündə cəmləşdirən Qərbi Avropaya, 10 otaq Rusiya sənətinə, ikinci bina isə Türk, Çin, Yapon və İran sənətlərini təmsil edən Şərq sənətinə həsr edilmişdir.
11. Bakı Televiziya qülləsi
62-ci mərtəbədə fırlanan restoran olan Azeri TV Tower-də müəyyən fəaliyyət yerləri fərqli işıqlar var. Xüsusi işıqlandırılmış qülləni kənardan seyr etmək vizual ziyafətə çevrilir. 2004-cü ildən bəri hər yeni ildə müxtəlif işıqlandırmalarla rəng çalarları təqdim edən qüllənin alternativ hissələri Azərbaycan bayrağının mavi, qırmızı və yaşıl rənglərlə boyanmışdır. 310 metr uzunluğundakı ən hündür bina və Qafqazdakı ən hündür dəmir-beton bina kimi tanınan Televiziya Qülləsi tez-tez Bakıda çəkilən filmlərin çəkilişində istifadə olunur və Bakının ən vacib simvollarından biridir.
12. Tarqovu küçəsi
Tarqovı küçəsi trafikə bağlanmış və gözəl arxitektura sahib binalarla doludur. Azərbaycanlıların “Tarqovu” adından istifadə etdiyi və bəzəyi ilə gözəl bir havası yaradan küçədə yemək, içki və alış-veriş üçün çox yer var. Gəzərkən müasir sənət hissi verən heykəlciklərə rast gələ bilərsiniz. Əlbəttə, kafe və restoranların arasında populyar türk restoranlarını görəcəksəniz. Təklifimiz Tarqovi küçəsini gecə işığı ilə görməkdir. Gecədə çəkilən fotolara baxanda lüks, zəriflik, müasirlik, sənətkarlıq və təvazökarlıq bir-birindən fərqlənir və insanlar həqiqətən heyran qalırlar!
13. Azərbaycan Ədəbiyyat muzeyi
Nizami Gəncəvi və onun azərbaycanlılar üçün əhəmiyyətini qeyd etmişdik. İndi Gəncəvi adına açılan Ədəbiyyat Muzeyi haqqında danışacağıq. Muzeyin 30 əsas salonunda və 10 əlavə salonunda 3000-dən çox portret, heykəltəraşlıq, miniatür, kitab, əlyazma, rəsm, xatirə və digər əşyalar nümayiş olunur, ən vacib obyekti Nizaminin İsgəndərnaməsidir.
14. Miniatür Kitab muzeyi
Bakıda miniatür kitab muzeyi, dünyada ilk və yeganə miniatür muzey! Ən böyük miniatür kitablar toplusu olduğu üçün Ginnesin Rekordlar Kitabına daxil oldu. Muzeydə 7,5 santimetrdən kiçik kitablar miniatür hesab olunur, cəmi 5,600 kitab ziyarətçiləri gözləyir! Miniatür kitablardan başqa, yalnız böyüdücü şüşə ilə oxuna bilən mikro kitablar da var. Atatürkün nitqinin də yer aldığı muzeydə hətta 17-ci əsr Quran var!
15. Qobustan
Keramika məmulatları, silahlar və naxışların tunc dövrünə aid olduğu sübut edilmişdir. Palçıq vulkanları və qayalı petroqlifləri ilə məşhur olan Qobustan şəhəri Azərbaycanın milli parkı sayılır. Bölgəni turistik baxımdan cəlbedici edən şey, bu günə qədər bir çox sivilizasiyaların əsərlərinin sərgilənməsidir. YUNESKO tərəfindən Ümumdünya İrs Siyahısına daxil edilmiş Milli Parkın, bölgədəki daşları, köhnə mağaraları, palçıq vulkanlarını və təbii qaz ehtiyatlarını qorumaq məqsədi ilə 1966-cı ildə də Azərbaycanın milli və tarixi simvolu olaraq elan edildiyi diqqətə çarpacaqdır. Orta hesabla 5000 – 20,000 il əvvəl düşünülən ibtidai insanlar, heyvanlar, döyüş əşyaları, ritual rəqslər, bülbül döyüşləri, nizə döyüşçüləri və dəvə karvanlarının təsvir olunduğu 600 mindən çox qayaüstü rəsmlə Qobustan Milli Parkı da arxeoloji bir xəzinə olaraq xidmət edir. Qobustan qayalarını görmədən tərk etməyin!
16. Şəki Xan sarayı
Dünyanın abidələrindən olan Şəki Xan Sarayı ilk dəqiqələrdən görənləri valeh edir. Şəki xanlarının keçmiş iqamətgahı olan saray “Yuxarı Baş” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğunun bir hissəsidir. 1762-ci ildə ölkədə ilk müstəqil xanlıq üçün çalışan və təməlini qoyan Hacı Çelebi Xanın nəvəsi olan Hüseyin Xan dövründə qurulan saray, eyni zamanda “Müştag” adlandırılan Hüseyin Xan səbəbiylə “Müştag Sarayı” olaraq da bilinir. Qala divarları ilə əhatə olunmuş və divarlarındakı tikmə sayəsində iki mərtəbəli sarayın inşası zamanı heç bir dırnaqdan istifadə olunmadığı üçün digər saraylardan fərqlənir.
17. Xan bağı
Xan Bağı, təkcə Azərbaycanın deyil, həm də Qafqazın ən qədim parklarından biri Gəncə şəhərində yerləşir. Gəncənin son mehmanxanası olan Cavad Xanın xatirəsinə qurulan parka “Xan Bağı” adı verildi. Sonrakı illərdə bərpa işləri ilə 7 hektar əraziyə yayılan park həm yerli, həm də xarici bitkilərin yetişdirildiyi bir yaşayış sahəsi yaratdı. Parkın içərisində dekorativ ağaclardan fəvvarələrə və hətta 350 yerlik teatra qədər çox şey var. Bundan əlavə Sovet İttifaqı qəhrəmanı İsrafil Məmmədovun və Azərbaycanın məşhur qadın şairi Nigar Rəfibəylinin abidələri var. Gəncəyə gəldin, səni buraxmayacağıq! Han Bağından başqa ziyarət üçün çox yer var! Aşağıda daha ətraflı danışacağımız bu yerlərə gedərkən ətrafınıza yaxşı baxın və hər yerdən bir sənət əsəri çıxacaq. Gözəl memarlığı olan binalardan başqa, yol kənarındakı heykəlləri sevəcəksiniz.
18. Cümə məscidi
Gəncəni gəzərkən tez-tez çəhrayı və qırmızı rəngli çalarları görəcəksən, bu şəhərin cəlbediciliyinə səbəb olan detaldır! Tikintisində qırmızı kərpicdən istifadə olunduğu Cümə məscidi, memarlığı və maraqlı oymaları ilə görməli yerdir. Məscidin hər küncündə bir idarə otağı var və yanında Cevat Han Türbəsi var. Kompleksdə Çökek hamamı adlı hamam var, kərpicin rəngi də əlbətdədir. Şəhərin ən vacib simvollarından biri hesab olunan bu kompleks sizi ən çox turist axını olan yerlərdə gözləyir!
19. Şüşə ev
“Butulka Evi” nin arxitekturası, azərbaycanlılar dediyi kimi, Gəncə gəzintisindən ağlınızda qalacaq ilk detal ola bilər! “Şüşə evi” adının haradan gəldiyini soruşsanız da, binanın inşasında kərpicdən başqa şüşə qablar istifadə edilmişdir. Bu az say deyil, əslində 48.000 şüşə butulka istifadə edilib! Gəncə vətəndaşı (İbrahim Cəfərov) bu evi 1966 və 1967-ci illərdə müxtəlif ölçülü və formalı şüşə qablardan istifadə edərək tikdirmişdir. Əlbətdə ki, Cəfərov Soçidən gətirilən rəngli daşlardan da istifadə edib. Kənardan nağıl görünüşü olan bu ev əslində sürprizlərlə doludur. Yalnız xarici deyil, həm də evin içi xarici görünüş qədər maraqlıdır!
20. Nizami Gəncəvi məbədi
Leyla və Mecnun əfsanəsini hamımız bilirik, ancaq onun müəllifini tanıyırıq? Nizami Gəncəvi! Bəli, Azərbaycanın ikinci böyük şəhəri Gəncədən olan bir şair bu sevgi hekayəsini yazıb. Nizami Gəncəvi “şair” adlandırmaq təhqir olardı, çünki o həm də filosofdur. Və fəlsəfə, tibb, astronomiya, həndəsə və ədəbiyyat sahələrində çalışmışdır. Əksər əsərlərini fars dilində yazan Gəncəvi, fars ədəbiyyatında xəmsə janrının banisi və ayə eşq hekayələrinin ən böyük ustası hesab olunur. Təkcə dövrünə iz qoymadı, sonrakı mütəfəkkirlərə və şairlərə də təsir edib. Mövlana Cəlaləddin Rumi’nin Mesnevi, Arif Ardebili’nin Ferhadnaməsi, Sədi-i Şirazinin Bostanı, Əli Şir Nevai və Əbdürrəhman Məscidinin Hamsals və Füzuli’nin Leyla və Mecnun, Gəncəvi’nin əsərləri bir cığır var. Əsərlərində insan və insan təbiətinin gözəlliyini, həyatın mənasını və insanlığa hörmət göstərməyin zəruriliyini izah etdi.
21. Xaçmaz
Xurma ağaclarını gördük, tətil əhval-ruhiyyəsini duyduq! Xəzər dənizindən 10 kilometr məsafədə yerləşən Xaçmaz (Xacmaz) adının Hun imperiyasından olan xaçmataki qəbiləsindən alındığı düşünülür. İqtisadi cəhətdən kənd təsərrüfatı və turizm sahəsini yaşayan bu şəhər, uyğun yay iqlimi ilə xüsusilə Nabran bölgəsinə turistləri cəlb edir. Muzeyi, abidələri, məscidləri və memarlıq quruluşları ilə böyük bir mədəni sərvətə sahib olan Xaçmaza gedin. Dəniz kənarındakı meşələr və təmiz qızıl çimərliklər ilə romantik bir serialda özünüzü hiss edəcəksiniz!
22. Göygöl
Gəncə yaxınlığındakı populyar turizm mərkəzinə çevrilən Göygöl Milli Parkında təkrar-təkrar şəkil çəkdirə biləcəyiniz və baxmaqdan heç vaxt cansıxıcı olmayan mənzərələr var. Bu parkdakı Göygöl gölü Qafqazdakı ən təmiz dağ gölüdür, çünki Azərbaycanın ilk milli parkıdır. Göl sahilləri buynuz və palıd meşələri ilə əhatə olunmuş, gəzərkən alma, albalı, armud və gavalı kimi meyvə ağaclarına rast gələcəksiniz. Yağışlı olduqda göldə göbələk və meşə meyvələrini toplayıb meşədə vəhşi qaban, maral, canavar, ayı və linçlərlə qarşılaşa bilərsiniz.
23. Qəbələ
Püstə və şabalıd meşələri ilə məşhur və ölkənin kənd təsərrüfatının çox hissəsi ilə əlaqəli olan Azərbaycanın rəngarəng şəhəri Qəbəələ ilə sona çatırıq. Saf təbiəti ilə füsunkar olan Qəbələdə tarixi, mədəniyyət və etnoqrafik abidələr var. Vəndam “damar ağacından hazırlanmış dam” üçün dayanır və turistlərin ən sevimli məkanıdır. Təklif etdiyimiz başqa bir yer həm Qəbələnin, həm də Vendamın rəmzinə çevrilən “Yeddi Gözəl Şəlalə” dir. 7 ayrı şəlaləyə bənzəyir, amma əslində çox yüksək axan bir şəlalədir. Turistlər üçün fərqli mərtəbələrdə fərqli yerlər yaradıldı, ancaq hündürlüyə görə sona getmək olduqca çətin olur. Yaz və qış aylarında gözəl mənzərələr təqdim edən Tufan Dağ, getməli olduğunuz başqa bir yerdir. Yazda yaşıl və qışda ağ olan Tufan dağında qalmaq istəyirsinizsə, otellər var. Nohur gölü yaşıl və mavinin birləşməsi ilə tamamilə fərqli bir mənzərə təqdim edir, görmədən geri dönsəniz, çox şey üçün darıxacaqsınız. Və nəhayət, əyləncə axtarırsınızsa, mütləq Qəbələland əyləncə parkına getməli, və Qəbələ Musiqi Festivalına qatılmalısınız.
