Postpandemiya dövründə insanlar səyahətlərə tərəddüdlə yanaşacaq, təhlükəsizlik məsələlərinə daha çox diqqət yetirəcəklər
“Biz postpandemiya dövründə rəqabətə daha da hazır olmaq üçün rəqəmsallaşma istiqamətində yeni turizm məhsullarının yaradılmasını istəyirik”. Bunu Trend-ə Dövlət Turizm Agentliyinin mətbuat katibi Kənan Quluzadə deyib. Onun sözlərinə görə, artıq sentyabrın 8-dən gəlmə turizmlə məşğul olan turizm şirkətləri Azərbaycan və onun turizm imkanları haqqında məlumatların onlayn rejimdə rəqəmsal platformalarda yerləşdirilməsini təmin edən layihələrini Dövlət Turizm Agentliyinə təqdim edə bilərlər.
Agentlik rəsmisi bildirib ki, postpandemiya dövründə Azərbaycan turizminin rəqabət qabiliyyətinin artırılması əsas məqsədlərdəndir: “Bu layihələr postpandemiya dövrü üçün nəzərdə tutulacaq. Postpandemiya dövründə fərqli turizm şəraiti olacaq. İnsanların həm psixoloji durumu fərqlənəcək, həm onların səyahətlərdən çəkinməsi halları olacaq, həm də təhlükəsizlik məsələlərinə daha çox diqqət yetirəcəklər. Turizmi inkişaf etdirən ölkələr bu sahəni daha da gücləndirəcəklər. Biz bu rəqabətə daha da hazır olmaq üçün rəqəmsallaşdırma istiqamətində yeni turizm məhsullarının yaradılmasını istəyirik. Gəlmə turizmlə məşğul olan turizm şirkətlərinin bizə təqdim edəcəkləri layihələr hesabına turizmdə rəqabət qabiliyyətini artırmağı nəzərdə tuturuq”.
Bəs postpandemiya dövründə rəqabətə hazır olmaq üçün hansı addımlar atılmalıdır? Yeni turizm məhsulları deyərkən nə nəzərdə tutulur?

Qatar, çadır turizmi…

Azərbaycan Turizm Assosiasiyasının sədri Əhməd Qurbanov bizimlə söhbətində bildirdi ki, yeni turizm məhsulları dedikdə, biz bu vaxta qədər öyrəşdiyimiz turizm məhsullarından fərqli üsulları nəzərdə tuturuq. Ekspertin sözlərinə görə, yeni dövr turizmi daha çox onlayn sistemlərdə müşahidə edilir: “Bu məhsullar əsasən onlayn platformalar üzərindən satışlar həyata keçirən müxtəlif layihələrdən ibarət olmalıdır. Buna görə də həm turizm şirkətləri, həm oteller, həm də turizm məhsulları hazırlayan qurumlar əsasən onlayn platformalara yönəlir və onlayn sistemləri daha çox araşdırıb öz işlərinə inteqrasiya etməyə çalışırlar. İlk növbədə biz yeni məhsullar dedikdə, bunu nəzərdə tuturuq”.
Həmsöhbətimiz vurğuladı ki, Azərbaycanda turizm potensialı yüksəkdir və buna görə də xüsusilə, postpandemiya dövründə ölkəmizdə yeni fərqli turizm marşrutları, yeni turizm növlərinin araşdırılması və tapılmasından söhbət gedir: “Yeni turizm növləri dedikdə, ölkəmizdə hazırda fəaliyyət göstərməyən və tətbiq olunmayan turizm növlərini nəzərdə tuturuq. Bunlardan qatar turizmini, çadır turizmini misal gətirə bilərik. Hansı ki, indiki vaxtda ən çox sərfəli olan turizm növlərindən biridir. Belə ki, infrastruktura ehtiyac olmadan, özünə infrastruktur yaradaraq, istirahəti yüksək səviyyədə təmin etmək olar. Qatar turizmi dedikdə isə, Azərbaycanda qatar vasitəsilə turizm əvvəllər mövcud idi. Qatar həm çox sayda turist daşıya bildiyindən, həm də turistlərə müxtəlif yerlərə ekskursiya imkanı verdiyindən onu ölkəmizdə inkişaf etdirmək sərfəlidir. Yeni turizm növlərinin tətbiqi və yeni növ məhsullar gələcək üçün artıq turizmin inkişafına daha böyük töhfələr verə biləcək”.

Ucuz və əyləncəli istirahət

Ucuz və əyləncəli istirahət hər kəsin arzusudur. Bu, çadır turizmi sayəsində mümkündür. Turizmin bu növü həm iqtisadi baxımdan sərfəlidir, həm də istədiyiniz yerdə istirahət etmək hüququ verir. Turizm eksperti Müzəffər Ağakərimov deyir ki, Azərbaycanda sovet dövründə çadır turizmi mövcud idi: “Çadır turizminin inkişafı daxili turizmin də inkişafını şərtləndirən addımlardandır. Bu, ümumi turizmin inkişafı baxımından müsbət haldır. Bundan başqa, bəzi insanlar istirahətini dörd divar arasında keçirmək istəmir. Çadır turizmi iki cür – kütləvi və fərdi formada ola bilər. Kütləvi olması üçün bir ərazidə müasir imkanları olan çadırlar qurulur. Onun ətrafında biotualetlər qurulur, sanitar-gigiyenik normalara əməl edilməsi, təmizliyin təmin edilməsi üçün imkan yaradılır. Digər üsul isə əvvəl olduğu kimi, bir ailənin özünün təşkil etdiyi çadırda qalmasıdır. Tələbələr, gənclər, aztəminatlı insanlar həftəsonu ucuz qiymətə çadırda dincələ bilərlər. Turizmin bu növündə həm xərclər azdır, həm də təbiətin qoynunda istirahətin dadı bir başqadır”.

3 gün qalana 1 gün hədiyyə, qonağa pulsuz şam yeməyi…

Turizm eksperti Ceyhun Aşurov deyir ki, dünyada hazırda daha çox bərpa proseslərinə üstünlük verilir. Müsahibimiz vurğulayır ki, otellər bunun üçün müxtəlif endirim və güzəştli kampaniyalar təşkil edirlər: “Hətta onlayn rezervasiya portalları belə öz fərqlərini azaldıb istehlakçının, yəni turistin xeyrinə müəyyən güzəştlər tətbiq edirlər. Məsələn, 3 gün qalana 1 gün hədiyyə, qonağa pulsuz şam yeməyi və digər bu tipli məhsullar təklif olunur. Hazırda daxili turizm növünün aktivləşməsi ehtimal olunur, yəni insanlar səyahət edərkən daha çox tanıdıqları və əmin olduqları yaxın ərazilərə getməyə üstünlük verirlər. Bizdə də yaranmış vəziyyətlə əlaqədar olaraq müəyyən nəticələr götürüldü və bunun sayəsində artıq regionlara səfərlər bir balaca intensivləşib”.

“Otellər endirim kampaniyaları həyata keçirməlidir”

Ekspertin sözlərinə görə, regiondakı otellərin hamısı bu intensivləşməyə hazır deyildi: “Bəzi otellər hələ da bağlıdır və açılmağı düşünür. Lakin otellər var ki, hətta pandemiya dövründə da fəaliyyət göstərirdi və ezamiyyə hüququ olan insanlar müəyyən şərtlər çərçivəsində həmin otellərdə qalırdılar. Qeyd etmək lazımdır ki, otellər sanitar-gigiyenik normalara riayət olunması, qida təhlükəsizliyi ilə bağlı Nazirlər Kabinetinin son qərarında əks olunan şərtlərə mütləq şəkildə əməl etməlidirlər. Həmçinin otellər özləri daha çox turistin cəlb olunası üçün endirim kampaniyaları həyata keçirməlidir. Məsələn, həftəiçi günlər bir qiymət, həftə sonları isə başqa qiymət təklif olunur və yaxud qonaqlar uşaqla gəlirsə, uşaqların pulsuz yerləşdirilməsi, otağın qiymətinə səhər və ya axşam yeməyinin daxil edilməsi və s. kimi fürsətlər təqdim edilməlidir. Yəni otel daxilində təklif olunan müxtəlif məhsul və xidmətlər otağın qiymətinə daxil edilir və ya müəyyən güzəştlər təqdim olunur ki, turistlərin qiyməti salmadan eyni qiymətə daha çox xidmətdən yararlanmaq imkanı olsun. Təbii ki, bunlar da öz müsbət nəticəsini göstərir. Düşünürəm ki, məhdudiyyətlər aradan qaldırıldıqdan sonra turistlərin regionlara səfərləri aktivləşəcək. Lakin artıq sentyabrın 15-də dərslər başlayır və insanlar daha çox həftə sonlarında və qeyri-iş günlərində regionlara səfər etməyə üstünlük verəcəklər. Təəssüflər olsun ki, yay mövsümü artıq sona çatıb və turizm üçün tam uyğun bir vaxtda otellərin hazır olmasını ifadə etməsinə baxmayaraq, mövcud epidemioloji vəziyyət, xəstəliyin yayılması məhdudiyyətlərin tam aradan qaldırılmasına imkan vermədi. Lakin bu son fürsətlər da otelçilər tərəfindən dəyərləndirilib və onlar çalışmalıdırlar ki, otellər bu dövrdə müəyyən kampaniyalar həyata keçirərək turistləri cəlb edib müəyyən gəlir da əldə etsinlər. Bunun üçün güzəşt kampaniyaları təşkil etmələri mütləqdir”.

Azərbaycan Turizm Assosiasiyasının (AzTA) təşəbbüsü və Türkiyənin aparıcı turizm qurumlarının dəstəyi ilə Türk Dövlətlərinin Turizm Təşkilatı yaradılacaq.

Gezmeli.az “APA-Economics”ə istinadən xəbər verir ki, Türk Dövlətlərinin Turizm Təşkilatının əsas məqsədi türk dünyasının turizm potensialının birgə təbliğidir. Geniş təşviq edilməsi və eləcə də bu potensialın dünyaya yayılmasıdır.

Hazırda təşkilatının yaradılması üçün türkdilli ölkələrin müvafiq qurumları ilə yüksək səviyyədə danışıqlar aparılır.

İnkişaf etmiş ölkələrdə iqtisadiyyatın əsas gücü turizm sektoru hesab olunur. İllərdir inkişaf etməkdə olan bu sahə pandemiya dövründə tənəzzülə uğradı. Yay fəslində ən pik nöqtəsini yaşayan turizm, bu il satışlarını tamamilə dayandırdı. Satışların dayanması da bir çox gərginliklər yaratdı. Bu gərginlik nəinki inkişaf etmiş ölkələrdə, eləcə də inkişafda olan ölkələrdə, həmçinin Azərbaycanda da yarandı. Bölgələrə gediş-gəliş məhdudiyyəti qaldırıldıqdan sonra daxili turizmdə qismən dinamika yarandı. 

Gezmeli.az Correct.az-a istinadən xəbər verir ki daxili turizm sektorunun mövcud vəziyyəti ilə bağlı Azərbaycan Turizm Assosiasiyası sədrinin müavini Müzəffər Ağakərimovla müsahibə edib. 

Müsahibəni oxucularımıza təqdim edirik: 

Pandemiya bir çox tur menecerin işsiz qalması ilə nəticələndi. Bu sahədə işsizlərin sayının artmaması üçün hər hansı tədbirlər planınız var? 

-Turizm Assosiasiyası öz növbəsində gələcəyə pozitiv baxır. Gələcəkdə daxili turizmin inkişafı üçün regionlarda nümayəndəliklər, ekspert qrupları yaratmışıq. Ekspert qrupları peşəkarlardan təşkil olunub. Bu qruplar gələcəkdə turizmin inkişafını tənzimləyəcək. Bundan əlavə Turizm Assosiasiyası tərkibində turistlərin hüquqlarının qorunması üçün nümayəndəliklər yaradılıb. Hansı ki, bu gələcəkdə turizm şirkətləri və turistlər arasında münasibətlərin tənzimlənməsində əsas rol oynayacaq. Eyni zamanda türk dövlətlərinin turizm təşkilatını yaratmaq üçün danışıqlar aparılır. Biz boş dayanmamışıq. Sabaha ümidlə pozitiv baxırıq. Gələcəkdə əlaqələrin daha da gücləndirilməsi məqsədilə 25 xarici ölkədə Turizm Assosiasiyanın yaradılması nəzərdə tutulur. Bizim əsas devizimiz, Cənab Prezidentin dediyi kimi:”Güc Birlikdədir” devizidir. Bütün turizm təşkilatları, nümayəndəlikləri bir platformadan çıxış etməlidir. Biz Azərbaycan turizmini birlikdə qaldırmalıyıq. Bir çox peşə məktəbi, universitetlər bu sahə üzrə xeyli gənclər, mütəxəsisslər yetişdirir, onlar işsiz qalmamalıdırlar. Həmin gənclərin işlə təmin olunması üçün, işsiz qalmamaları üçün yeni işlər görülməlidir. 

Bir müddət “Azərbaycan Hava Yolları” (AZAL) aviaşirkətlərin bilet satışına icazə vermədi. Bu hal yenidən gözlənilirmi? 

-Biz ictimai təşkilat kimi tövsiyyələr veririk, onlara əmr edə bilmərik. Turizmin inkişafı üçün bir-birimizə güzəştə getməliyik. İnanıram ki, AZAL-ın rəhbərliyi də bu vəziyyəti nəzərə alacaq. İndi pulun ardınca qaçmamalıyıq, əsas məqsəd turizmin bərpası olmalıdır. Yeni sahələr yaradıb, iş yerləri açmalıyıq. Gələn il çadır turizmi yaradılacaq. Aztəminatlı insanlar üçün çadır turizmi çox əlverişli olacaq. 

Bölgələrə gediş-gəliş bərpa olunsa da, daxili turizm hələ də tam bərpa olunmayıb. Bu da bir çox bələdçini, sürücünü və daxili tur menecerlərini narahat edir.Turlar niyə gigiyenik qaydalara əməl olunmaq şərti ilə bərpa edilmir? 

-Turizm bölgələrinə yavaş-yavaş turlar bərpa olunmağa başlayır. Turizm şirkətləri “Sahman” deyilən statusu almalıdır. Bəzi obyektlər gigiyenik qaydalara əməl etmir. “Sahman” qayda-qanuna əməl edən turizm obyektləri və otellər gəlir əldə edə biləcək. Düşünürəm ki, burda rəqabət öz sözünü deyəcək. 7-8 aydır çətin vəziyyətdə olan turizmin bərpası 1 ayda mümkün deyil. Mən inanıram ki, payız ayında rayonlara gediş-gəliş olacaq. Xüsusilə də şənbə və bazar günləri. 

Turizm sahəsində təhsil alan tələbələrin narahat olduqları bir məsələdə texnologiyanın inkişafının tur menecerlərin işsizliyinə gətirmə riskidir. Bu hal gözlənilirmi? 

-Bu haqda hərkəs öz fikrini deyir. Şəxsən mən düşünürəm ki, ümumiyyətlə turizm elə sahədir ki, insan amili, ünsiyyət bu sahədə vacib rol oynayır. Texnika ünsiyyəti bərpa etmir. Təsəvvür edin ki, siz quru bir robota və ya gülən xidmətçiyə, tur bələdçisinə qulaq asırsınız. Bunlar arasında fərq çox böyükdür. Turizmdə dialoq, xoş əhval, şirin söz olmalıdır. 

Otellərdə və biletlərin qiymətlərində artım müşahidə olunur. Bu vəziyyət tənzimlənəcəkmi? 

-Birdən-birə yolların açılması insanların bölgələrə üz tutması ilə nəticələndi. Bu da qiymətlərdə artım yaratdı. Gələn il yeni otellərin, obyektlərin inşası gözlənilir. Qiymətlər öz sözünü həm iaşə müəssisələrində, həm də otellərdə deyəcək. Əlavə olaraq deyim ki, mən ailəmlə bir otelə və ya restorana gedirəm orda mənə gigeynik qaydalara əməl edərək, yüksək səviyyədə xidmət göstərirlərsə orda 3 manat artıq pul verməyə razıyam. Xidmət və qiymət siyasəti düzgün qurulmalıdır. Sahibkarlara tövsiyə edirəm ki, bu balansı qorusunlar. 

Belə fikirlər var ki, turizmin tam bərpası 2-3 il ərzində gözlənilmir. Siz necə düşünürsünüz? 

-Obyektiv və subyektiv məsələlər var. Bu bizdən asılı deyil. Nə olursa olsun pozitiv olmalıyıq. Sabaha ümidlə baxıb, bütün işlərimizi görməliyik ki, bu sahə sürətlə inkişaf etsin. Tarixi hadisələr, pandemiyalar, zəlzələlər və digər hadisələr qədim zamanlardan baş verir. Hər şey gəlib gedir, insanlar fəaliyyətlərini dayandırılmamalıdır.

Azərbaycan Dövlət Turizm Agentliyinin “İllik turizm statistikası 2019” jurnalı işıq üzü görüb.

AZƏRTAC xəbər verir ki, jurnal Azərbaycanın turizm sahəsindəki nailiyyətlərini və görülən tədbirləri cəmiyyətə çatdırmaq məqsədilə nəşr olunub.

Hesabat xarakterli nəşr Dövlət Turizm Agentliyinin Turizm Siyasəti və Strategiyası şöbəsinin tədqiqat və statistika sektoru tərəfindən hazırlanıb. Hesabatın məqsədi Azərbaycanda turizmin inkişafı, turizm axını, turist xərcləmələri, hotel sektoru, turizmin iqtisadi təsiri və ziyarətçilərin fikirləri ilə bağlı əsas məqamları təmin etməkdir.

Nəşrdə, ölkə rəhbərliyi tərəfindən turizmin inkişafına göstərilən xüsusi diqqət və qayğı sayəsində sahə üzrə bir çox uğurlu addımların atıldığı göstərilib. Azərbaycanın turizm potensiyalının, tarixinin və mədəni irsinin dünyada tanıdılması istiqamətində tədbirlərin görüldüyü haqda məlumat verilib. 2019-cu ildə ölkəmizə gələn turistlərin sayında ötən illərlə müqayisədə nəzərəçarpacaq artım müşahidə olunduğu aydın şəkildə özünü göstərir.